ارتفاق چیست
حق ارتفاق یکی از حقوق مالکیت است که به موجب آن، صاحب یک ملک میتواند از ملک دیگری بهرهمند شود. این حق، تابع ملک و فرع بر مالکیت زمین است و نمیتوان آن را جداگانه به دیگری انتقال داد و همواره با زمین منتقل میشود. حق ارتفاق دائمی است و مالک میتواند برای مدت محدودی برای دیگری حق ارتفاق ایجاد کند.
حق ارتفاق از انواع حقوق مالکیت است که به سه شکل تبعی، طبیعی و قراردادی ایجاد میشود. برای اثبات حق ارتفاق، میتوان از سند، شهادت شهود و… استفاده کرد.
حق ارتفاق اکثراً در مورد زمینهای کشاورزی مطرح میشود و به معنای حق عبور و مرور از ملک دیگری است. این حق میتواند بدون قرارداد یا بدون حکم قانون نیز از طریق اذن در استفاده به عنوان ممر و مجری در ملک دیگری، حق ارتفاق به وجود بیاید.
از آنجایی که حق ارتفاق یکی از حقوق مالکیت است، برای ایجاد آن باید شخصی مالک ملک باشد. همچنین، برای ایجاد حق ارتفاق، باید ملک مورد نظر دارای دو یا چند مسیر باشد که برای دسترسی به ملک دیگری، نیاز به عبور و مرور از آن دارد. به عنوان مثال، در مورد زمینهای کشاورزی، اگر دو زمین مجاور دارای مسیر مشترکی برای دسترسی به جاده اصلی باشند، مالک یکی از زمینها میتواند حق عبور و مرور از زمین دیگری را داشته باشد.
تفاوت حق ارتفاق با حق انتفاع در این است که حق ارتفاق به موجب آن، شخصی میتواند از ملک دیگری بهرهمند شود، در حالی که در حق انتفاع، شخصی میتواند از ملک دیگری بهرهمند شود، اما مالکیت ملک به دست شخص دیگری نمیرود. به عنوان مثال، در حق انتفاع، شخصی میتواند از یک زمین برای مدت معینی استفاده کند، اما مالکیت زمین همچنان با خودش باقی میماند و شخصی که از زمین استفاده میکند، فقط حق استفاده از آن را دارد.