استیمان چیست
قاعده استیمان یکی از قواعد فقهی است که در شرع و قانون مدنی کاربرد دارد. قاعده ضمان ید به معنای ضمانت کننده برای مال دیگری است. بر اساس این قاعده، هر کس مال دیگری را تصرف کند، ضامن آن است و در صورتی که مال مورد تصرف تلف شود، ضمانت کننده باید آن را جبران کند. همچنین، اگر مالک، منافع زمان تصرف را مطالبه کند، ضامن پرداخت است.
قاعده استیمان در واقع استثنایی بر قاعده ضمان ید است. این قاعده به معنای عدم وجود ضمانت کننده برای مال دیگری است. بر اساس این قاعده، هر کسی که مال دیگری را تصرف کند، ضامن نیست. در صورتی که مال مورد تصرف تلف شود، تصرف کننده باید خسارت را جبران کند. همچنین، اگر تصرف کننده، منافع زمان تصرف را مطالبه کند، ضامن پرداخت نیست.
قاعده استیمان در متون فقهی به عنوان یک استثناء بر قاعده ضمان ید ذکر شده است. این قاعده در مواردی که شخصی بر مال دیگری با شرایط خاصی تصرف کند، مانند تصرف بدون اجازه یا تصرف به عنوان محسن، اعمال می‌شود. در این موارد، تصرف کننده ضامن نیست و در صورتی که مال مورد تصرف تلف شود، باید خسارت را جبران کند. اما اگر شخصی که مال را تصرف کرده است، هیچ گونه قصد کسب نفع شخصی نداشته باشد، قاعده استیمان برای او اعمال نمی‌شود.
به طور کلی، قاعده استیمان در مواردی که شخصی بر مال دیگری با شرایط خاصی تصرف کند، اعمال می‌شود و در این موارد، تصرف کننده ضامن نیست. اما در صورتی که شخصی که مال را تصرف کرده است، هیچ گونه قصد کسب نفع شخصی نداشته باشد، قاعده استیمان برای او اعمال نمی‌شود.
